Naderwanie ścięgna to bolesna kontuzja, która choć zwykle nie wymaga interwencji chirurgicznej, to jednak trzeba ją wyleczyć, ponieważ zwiększa podatność tkanek na wystąpienie podobnych urazów w przyszłości. Sprawdź, jakie są objawy naderwania ścięgna, jakie czynniki mogą przyczyniać się do powstania urazu oraz jak wygląda proces leczenia i rehabilitacja po kontuzji.

Ścięgno – jak wygląda jego budowa i z jakich przyczyn może być naderwane?

Ścięgna w ciele człowieka są strukturami łącznotkankowymi. Każde z nich stanowi przedłużenie mięśnia i odpowiada za jego odpowiednie przymocowanie do kości, co umożliwia poruszanie się. Kiedy mięśnie skracają się i kurczą, siła jest przenoszona na ścięgna, które następnie pociągają za kość, wprawiając ją w ruch. Dzięki ścięgnom możliwe jest wykonywanie precyzyjnych i kontrolowanych aktywności, nie tylko sportowych.

Zarówno ścięgno Achillesa, jak i każde inne w ludzkim ciele, zbudowane jest z tkanki łącznej o wysokiej wytrzymałości i białawo-srebrzystej barwie. Ma formę mocnych, elastycznych włókien kolagenu i elastyny, między którymi znajdują się odpowiednio ułożone fibrocyty.

Ścięgna u człowieka mogą mieć bardzo różne kształty – od walcowatych i spłaszczonych, aż do szerokich, płaskich błon, zwanych rozcięgnami. Wiąże się to z potrzebą ich dopasowania do kształtów sąsiadujących z nimi mięśni.

Naderwane ścięgno – najczęstsze przyczyny

Do naderwania ścięgna dochodzi zwykle w wyniku nadmiernego obciążenia tego obszaru. Przeciążenie prowadzi najczęściej do rozerwania części włókien ścięgnistych, które łączą mięsień z kością. Urazy tego typu w większości przypadków są efektem zbyt intensywnych treningów fizycznych, związanych z powtarzaniem tych samych sekwencji ruchów.

Naderwanie ścięgna może przydarzyć się również osobom, które rzadko podejmują aktywność fizyczną i postanawiają to zmienić, rozpoczynając treningi, jednak zapominają o niezbędnej rozgrzewce.

Nie bez powodu do urazów ścięgien dochodzi głównie wtedy, gdy za oknem robi się cieplej – wówczas większość osób zaczyna biegać, wsiada na rower, czy idzie na siłownię. Bez odpowiedniego rozciągnięcia mięśni i przygotowania ciała na intensywny wysiłek, może dojść do różnego rodzaju kontuzji, jak naciągnięcie, naderwanie lub zerwanie ścięgna.

Czym różni się naciągnięcie ścięgna Achillesa od jego naderwania?

U sportowców i osób aktywnych fizycznie lekarze najczęściej diagnozują kontuzje w okolicy piętowej – naciągnięcie ścięgna lub jego naderwanie. Czym różnią się te przypadki? Kwalifikacja dolegliwości zależy od stopnia uszkodzenia włókien. Jeśli jedynie nieco zmieniły położenie względem siebie, tracąc spójność – doszło do naciągnięcia ścięgna. Jeżeli jednak zostały częściowo rozerwane, efektem jest naderwanie ścięgna Achillesa. Nieleczone może prowadzić do tzw. zerwania, czyli całkowitego przerwania ciągłości włókien.

Żeby potwierdzić lub wykluczyć zerwanie ścięgna Achillesa, należy wykonać badanie USG.

Naderwane ścięgno i jego objawy

Dolegliwości, które towarzyszą naderwaniu ścięgna są bardzo podobne do objawów naderwania mięśnia. Wśród nich znajdują się:

• stan zapalny,
• silny ból,
• obrzęk,
• zasinienie w miejscu urazu,
• ograniczona ruchomość kończyny.

Warto wiedzieć, że naderwanie ścięgna diagnozuje lekarz ortopeda, ponieważ to właśnie on specjalizuje się w leczeniu schorzeń układu ruchu. Specjalista na podstawie badania obrazowego jest w stanie określić poziom uszkodzenia włókien ścięgnistych. Dzięki temu może zaproponować pacjentowi odpowiednią drogę leczenia i wypisać leki przeciwbólowe, jeśli jest to konieczne.

Jak postępować przy naderwaniu ścięgna?

Pierwsza pomoc przy naderwaniu ścięgna, jest podobna jak w przypadku naderwania mięśnia. Obolałe, obrzęknięte miejsce należy zabezpieczyć przed dalszymi urazami, spowodowanymi ewentualnym poruszaniem (w szpitalu personel zrobi to poprzez założenie opatrunku gipsowego). Jeśli w danej sytuacji nie można unieruchomić uszkodzonego ścięgna, należy maksymalnie je odciążyć, podając pacjentowi kulę ortopedyczną lub laskę do poruszania się.

Warto również schłodzić miejsce urazu lodem lub zimnym okładem żelowym. Obrzęk zmniejszają maści przeciwzapalne, jednak podobnie jak innych leków, nie powinno się ich stosować bez konsultacji z lekarzem. Osoba z urazem powinna jak najszybciej znaleźć się pod opieką lekarza ortopedy.

Naderwane ścięgno – proces rehabilitacji

Leczenie zachowawcze w postaci opatrunku gipsowego lub ortezy stosuje się na ok. 6 tygodni, w zależności od stopnia zaawansowania urazu. Po tym okresie bardzo pomocne są zabiegi fizykoterapii (głównie krioterapia i laseroterapia) oraz fizjoterapia. Ćwiczenia pod kierunkiem specjalisty, nie tylko przyspieszają regenerację uszkodzonej tkanki, ale również przywracają jej prawidłowe funkcjonowanie.

Dzięki temu pacjent znacznie szybciej odzyskuje pełną sprawność. Należy jednak pamiętać, że każdy uraz ścięgna sprzyja wystąpieniu w tym miejscu kolejnego, dlatego podczas aktywności fizycznej, należy zachować odpowiednią ostrożność i bardzo powoli zwiększać ewentualną intensywność treningów.